Tối qua, anh nhận tin nhắn của một phụ nữ đang làm ăn và sinh sống ở Trung Quốc nhờ ra thắp hương mộ bố vì đã lâu cô không về nước.
Mất 20 phút lần tìm, Siêu mới thấy đúng tên mộ. Chàng trai ngồi xuống nhổ sạch cỏ, quét dọn, lau bụi, thắp nhang, đốt ngọn đèn dầu rồi rời đi.
Đây là công việc thường ngày của Siêu từ gần 5 năm nay. Mọi người nói nghề của anh là “giữ đèn”, tức là chăm sóc các phần mộ, hương khói thay cho thân nhân của người đã khuất. Nhưng anh hay tự gọi nghề của mình là “giúp việc cho người dưới mộ”.
Nghề “giữ đèn” đã có từ hàng trăm năm ở miền Nam nhưng chủ yếu do những người quản trang (trông coi nghĩa trang) đảm nhiệm. Với những gia đình có nhu cầu chăm sóc mộ phần người thân đặc biệt hơn, họ thường thuê người cao tuổi. Người “giữ đèn” trẻ tuổi như Siêu là trường hợp duy nhất ở Đà Nẵng.
Võ Văn Siêu lau dọn ở nghĩa trang quận Liên Chiểu, Đà Nẵng. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Siêu, 25 tuổi, sống ở quận Liên Chiểu. Năm 2020, công ty sản xuất ghế nệm sofa giải thể đúng thời điểm dịch Covid-19 bùng phát nên anh công nhân trở thành người thất nghiệp, chuyển sang làm phục vụ, chạy bàn tại các nhà hàng. “Tôi thường xuyên gặp áp lực bởi tính cách khó chịu từ đồng nghiệp hoặc khách nên bỏ việc không lâu sau đó”, anh kể.
Một lần đi xin việc không thành, Siêu ngồi nghỉ dưới gốc cây được một phụ nữ nhờ đổ cát, dọn mộ bố lần cuối trước khi sang Australia định cư. Anh nhận lời, làm cẩn thận và được bà trả công 500.000 đồng. Số tiền khá lớn so với mức lương 5 triệu đồng mỗi tháng của công việc chạy bàn.
Sau lần tình cờ ấy Siêu nhận thấy lòng mình chợt thanh thản và bình yên mỗi khi chăm sóc những ngôi mộ. Đôi khi căng thẳng, Siêu lại chạy vào nghĩa trang cách nhà 100 m, thắp vài nén hương cho những ngôi mộ bỏ hoang.
Một lần đang dọn dẹp cho ngôi mộ hoang, người thân của ngôi bên cạnh thấy Siêu làm cẩn thận nên nhờ chăm sóc thêm. Từ đó, ngày càng nhiều khách tìm đến anh. Khi có 22 khách thuê trong một tháng, anh quyết định coi đây là công việc toàn thời gian.
Hàng ngày, cứ 4h30 sáng anh dậy chuẩn bị chổi, dầu, nhang đèn rồi đến nghĩa trang làm việc. Làm xong, Siêu ăn sáng, nghỉ trưa và tiếp tục công việc buổi chiều khi trời dịu nắng. Tối đến, anh trở lại kiểm tra lượng dầu và thắp đèn lần nữa. Ngoài ra, anh còn xử lý các vết nứt, bong tróc để giữ mộ trong tình trạng tốt.
“Nghề giữ đèn khiến cuộc đời tôi như sang trang mới”, Siêu kể. “Không áp lực, không muộn phiền, không ai soi xét, không cần chấm công. Hàng ngày vừa làm, vừa được nghe chim hót, hít thở không khí trong lành sát chân núi”.
Khó khăn duy nhất trong công việc là giữ đèn luôn cháy. Anh phải canh giờ châm dầu hai lần mỗi ngày.
Mỗi người trả Siêu vài trăm nghìn, tổng thu nhập khoảng 5 triệu đồng mỗi tháng. Trừ chi phí nhang đèn, anh còn khoảng 3,5 triệu. Thỉnh thoảng, anh nhận phụ việc liên quan đến mộ bia đá để kiếm thêm.
“Nhưng tôi hài lòng vì sống đủ”, Siêu nói.
Nghề cho anh nhiều bài học sống. Đầu tiên là quy luật vô thường, có người sáng vẫn còn trò chuyện, chiều người thân đã liên hệ lập mộ. Điều này khiến anh trân trọng cuộc sống hơn. Đồng thời, anh thấy công việc ý nghĩa bởi thay người thân làm điều họ không thể.
Võ Văn Siêu chăm sóc mộ ở Nghĩa trang Đà Nẵng, tháng 6/2025. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Một lần, Siêu nhận tin nhắn từ một phụ nữ ở Đà Nẵng nhờ thắp hương cho mộ con gái. 13 năm trước, chị sinh con nhưng bé mất ngay khi chào đời, còn chị hôn mê suốt một tháng. Khi tỉnh lại, chị chỉ kịp nhìn di ảnh con và mang theo nỗi đau ấy đến tận bây giờ. Vài tháng nay, chị bị bệnh tật hành hạ nên chưa thể ra mộ. Siêu thay chị “thăm” con.
“Công việc này dần trở thành đam mê của tôi”, Siêu nói. “Tôi cảm thấy thanh thản và ấm áp”. Khi đi ngang những ngôi mộ hoang không ai nhờ cậy, anh vẫn tự nguyện dọn dẹp và thắp hương, không cần được trả công.
Gia đình ủng hộ công việc của Siêu, trong khi ban đầu bạn bè khá lo lắng. Thời gian đầu, anh sang chơi, họ không dám mở cửa bởi sợ làm ở nghĩa trang có thể “mang vong” về nhà. Tuy vậy, anh không bận tâm và xem công việc của mình là điều đáng tự hào.
Mong muốn mọi người hiểu đúng hơn về công việc của mình, thi thoảng Siêu quay video những lần mình đi “giữ đèn” và đăng lên mạng xã hội. Bất ngờ là các video ghi lại cảnh một chàng trai Gen Z làm việc trong nghĩa trang đã thu hút hàng triệu lượt xem. Nhiều người đã nhắn tin, bày tỏ sự đồng cảm. Một số còn tặng anh đèn, dầu và hơn 60 kg nhang.
“Tôi tin bất kỳ công việc nào cũng có giá trị, miễn mình tâm huyết”, Siêu nói.
Ngọc Ngân
