Gặp rắc rối vì hình xăm

“Cả trường lúc đó chỉ mình tôi có hình xăm. Tôi thấy mình oai lắm”, Ngọc, hiện 31 tuổi, ở Thạch Thất, Hà Nội kể.

Nhưng cảm giác “ngầu” của Ngọc chỉ được vài ngày. Sau đó cậu thiếu niên bắt đầu hối hận khi đi đâu cũng bị xì xào. Bạn bè dừng chơi vì bị phụ huynh cấm đoán. “Biết tôi có hình xăm, bố mẹ buồn đến mức không thốt nên lời”, Ngọc kể.

Lên lớp 12, chàng trai muốn nối nghiệp cha, thi vào trường sĩ quan pháo binh. Bố Ngọc lặng lẽ đưa con trai đến bệnh viện để xóa vì thí sinh thì vào các trường quân đội không được phép có hình xăm.

Bác sĩ báo chi phí xóa xăm hơn 12 triệu đồng. “Tôi choáng vì xăm chỉ 400.000 mà xóa mất hơn 12 triệu, đắt gấp rưỡi cái xe máy bố con tôi đang đi”, Ngọc kể. Nhìn bố vét từng đồng trong ví, Ngọc cúi đầu, im lặng.

Ca xóa xăm kéo dài hơn một tiếng, da thịt Ngọc tấy đỏ, bốc mùi khét, tiếng máy kêu xèo xèo. Cơ địa sẹo lồi khiến vùng da sưng phồng, sần sùi.

“Sẹo cực kỳ xấu. Đi đến đâu tôi cũng ngại vì nó còn tệ hơn cả hình xăm”, anh nói.

Những người trẻ phải xóa xăm vì gặp rắc rối trong công việc, cuộc sống không ít. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7, cho biết mỗi tháng tiếp nhận khoảng 500 lượt xóa xăm, phần lớn là người từ 20 đến 30 tuổi, đa số xăm từ thời vị thành niên.

Khảo sát của Statista (Mỹ) năm 2021 cho thấy 12% hối hận về quyết định xăm hình. Một cuộc thăm dò khác ghi nhận gần một nửa số người 18-35 tuổi từng xăm hình. Trong số đó, 1/4 cảm thấy hối tiếc.

Ngành công nghiệp xóa hình xăm được dự báo sẽ đạt giá trị 800 triệu USD toàn cầu vào năm 2027. Tại Việt Nam, hàng chục hội nhóm tư vấn xóa xăm trên mạng xã hội thu hút hàng nghìn thành viên. Những lý do phổ biến: ảnh hưởng đến sự nghiệp, bị gia đình người yêu phản đối, thay đổi phong cách sống hoặc có tên người yêu cũ.

Ngọc Anh, 27 tuổi, ở TP Thanh Hóa, từng xăm hình hoa hồng đỏ ở cánh tay cùng chữ cái đầu tên cô và người yêu lồng trong một trái tim, kỷ niệm mối tình đầu thời sinh viên.

Sau khi chia tay, hình xăm trở thành thứ cô luôn muốn quên đi. Khi bước vào mối quan hệ mới, bạn trai cô khuyên giữ lại hình xăm, vì “ai cũng có quá khứ, quan trọng là hiện tại”. Cô không nghe, nhưng vết sẹo xóa xăm không mờ được.

Khi kết hôn, vết mực cũ luôn là cái cớ cho những cơn ghen của chồng. “Chắc sâu đậm lắm mới khắc tên nó lên da thịt thế”, anh chồng nói.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Lệ Thủy, Trung tâm Phát triển kỹ năng Thanh thiếu nhi (Hà Nội) cho rằng hình xăm không thể là cái cớ để đánh giá nhân cách một người. Nó chỉ nói lên cá tính, phong cách của họ.

Dù xã hội Việt Nam hiện đại đã cởi mở hơn với hình xăm, song định kiến vẫn còn. Trong môi trường yêu cầu sự chuẩn mực như giáo dục, quân đội, vũ trang, hay các lĩnh vực thường xuyên tiếp xúc với công chúng, hình xăm không được chào đón. “Xăm hình không xấu, nhưng có thể khiến người trẻ đối diện với rắc rối không lường trước”, bà Thủy nói.

Một khảo sát của VnExpress với gần 2.000 độc giả cho thấy, gần 50% không muốn làm việc chung với người có hình xăm. Điều này lý giải vì sao nhiều người trẻ từng phải xóa bỏ hình xăm vì ảnh hưởng đến sự nghiệp.

Với người nổi tiếng, hình xăm còn bị định kiến nặng nề hơn. Vừa qua, Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam vừa đăng quang cũng bị nhiều người chỉ trích dữ dội khi lộ những hình xăm ở cánh tay. Nhiều người cho rằng xăm hình là không phù hợp với hoa hậu, biểu tượng của vẻ đẹp truyền thống.

PGS.TS Phạm Ngọc Trung, nhà nghiên cứu văn hóa, nguyên Trưởng khoa Văn hóa và Phát triển, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng tranh hình xăm có thể là nghệ thuật với người này, nhưng lại bị xem là nổi loạn với người khác. “Xã hội cần thêm những cuộc đối thoại văn hóa để tránh cực đoan hóa quan điểm cá nhân”, ông nói.

Ông cho biết, hình xăm từng hiện diện trong văn hóa Việt cổ. “Tổ tiên người Việt có tục xăm mình để nhận dạng thị tộc, biết thị tộc này thờ linh vật như chim, rùa hay rắn hoặc hòa hợp với môi trường tự nhiên, ví dụ xăm hình để tránh thuồng luồng khi bơi lội, lặn sông”, ông giải thích.

Tuy nhiên, ngày nay hình xăm mang nhiều ý nghĩa mới, từ nghệ thuật, phong cách sống, thể hiện cái tôi cho đến yếu tố thời thượng.

Mỹ Hạnh, ở TP HCM, cũng muốn thể hiện cái tôi cá tính qua hình xăm. Cô từng nghĩ tương lai không bị ảnh hưởng, vì làm việc trong môi trường doanh nghiệp nước ngoài. Cô mê các hình xăm nhỏ xinh, phủ ở cánh tay, vai, ngực.

Nhưng khi công ty bắt đầu hợp tác với các trường đại học Việt Nam, vị trí đại diện công ty vốn được kỳ vọng dành cho Hạnh bất ngờ bị loại. “Em có nhiều hình xăm, trong môi trường giáo dục dễ gây mất thiện cảm”, sếp nói thẳng.

Cô phản ứng, cho rằng sếp định kiến. Hai bên căng thẳng. Hạnh nộp đơn nghỉ việc, được đồng ý ngay lập tức. “Tôi không ân hận vì xăm hình, nhưng nếu nói nó không gây rắc rối thì là nói sai”, cô thừa nhận.

Chuyên gia Hồng Hương cho rằng người trẻ thể hiện cá tính là điều tích cực, nhưng nên cân nhắc kỹ về vị trí, nội dung và thời điểm xăm, để có thể thích nghi với môi trường, phù hợp với hoàn cảnh và định hướng sự nghiệp lâu dài.

Theo bà, trước khi xăm, người trẻ nên tự hình dung bản thân ở tuổi 35 bằng cách đặt ra sáu câu hỏi: Ai là bạn bè và mối quan hệ của tôi? Sức khỏe thế nào? Tài sản ra sao? Tôi muốn đi đâu? Phẩm chất nào tôi muốn có? Tôi muốn xây dựng kiểu gia đình gì?

“Khi định hình được chính mình trong tương lai, người trẻ sẽ tự có câu trả lời có nên xăm hay không”, chuyên gia nói.

PGS.TS Phạm Ngọc Trung cho rằng, nếu chưa thực sự chắc chắn, người trẻ có thể thử hình xăm dán, loại chỉ lên hình trong vài tuần đến vài tháng để thử nghiệm cảm xúc. “Muốn thể hiện cá tính thì vẫn có cách, lại không làm mất đi giá trị lâu dài”, ông nói.

Sau hình xăm năm 16 tuổi, Cấn Bảo Ngọc không bao giờ xăm thêm lần nào nữa. Không trúng tuyển vào trường quân đội như mong ước, anh tự nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự để trải nghiệm cuộc sống người lính.

Tuần trước, anh chia sẻ câu chuyện xăm hình và hậu quả trên mạng xã hội, thu hút hơn bốn triệu lượt xem. Dù lường trước những tranh cãi, Ngọc nói anh không có ý lên án xăm hình, mà chỉ muốn người trẻ cân nhắc kỹ trước khi quyết định.

“Nếu không chắc chắn, bố mẹ sinh ra hình hài sạch sẽ thì tốt nhất để nguyên vậy”, anh nói.

* Tên một số nhân vật trong bài đã đổi.

Phạm Nga