Khi mọi thứ ổn thỏa, Phi chuyển sang họp trực tuyến với nhóm nhân viên tại công ty thời trang, nơi cô đang làm quản lý truyền thông. Kết thúc buổi họp lúc 10h, cô rà soát báo cáo, xử lý vấn đề phát sinh và cập nhật kế hoạch mới cho cả nhóm.
Đầu giờ chiều, Phi đọc tài liệu và lên chiến lược marketing cho ba doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau. Trước khi kết thúc ngày làm việc lúc 18h, cô gái dành thêm thời gian nghiên cứu thị trường quốc tế, lên kế hoạch đưa thương hiệu thời trang nữ do mình đồng sáng lập bước ra nước ngoài.
Bốn công việc toàn thời gian này mang về cho cô gái 26 tuổi thu nhập trung bình 150 triệu đồng mỗi tháng.
Hoàng Phi, 26 tuổi, đang làm bốn công việc cùng lúc, thu nhập trung bình 150 triệu đồng mỗi tháng. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Một ngày của Nguyệt Anh, 22 tuổi, ở Hà Nội cũng dày đặc các hoạt động. Sáng, cô là cộng tác viên cho một công ty truyền thông. Chiều, cô chuyển sang làm nhân viên tại một tổ chức giáo dục. Tối đến, cô ngồi chỉnh sửa video theo đơn đặt hàng. Song song với việc học năm cuối tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Nguyệt Anh vẫn đều đặn chia sẻ “hành trình đa nhiệm” của mình lên TikTok, thu hút hàng trăm nghìn lượt yêu thích.
“Làm nhiều việc giúp mình trưởng thành hơn”, nữ sinh nói.
Hoàng Phi, Nguyệt Anh là những đại diện của xu hướng Poly working – làm nhiều việc song song. Không giống như freelance (làm việc tự do) hay gig work (việc ngắn hạn theo đầu việc), thường chỉ liên quan đến một dự án đơn lẻ hoặc cam kết bán thời gian, poly working chỉ những người đảm nhiệm nhiều vai trò, làm việc toàn thời gian.
Xu hướng poly working nổi lên ở nhiều nước, thâm nhập vào Việt Nam từ khoảng hai năm trước và phổ biến nhất ở nhóm lao động trẻ (Gen Z).
Theo khảo của Công ty kiểm toán quốc tế Deloitte, gần 50% lao động Gen Z đang làm song song từ hai công việc trở lên, cao hơn 37% ở thế hệ Millennials. Khảo sát khác của Herbalife ghi nhận gần 80% người Việt được hỏi đều làm thêm ít nhất một công việc.
Theo dữ liệu của Paychex, tổ chức tư vấn nhân sự toàn cầu, gần 60% người làm việc poly working đánh giá cao mô hình này vì tính linh hoạt, trong khi 50% lựa chọn nó vì sự tự do và thu nhập tốt, hơn 30% còn lại coi poly working như công cụ thúc đẩy sự sáng tạo.
Bà Radhika Vivek, Đối tác cấp cao của Transearch, tổ chức tư vấn lãnh đạo và tìm kiếm COO toàn cầu, từng phát biểu trên tờ Economic Times cho biết, poly working cũng giống như việc kết hợp các cam kết của một vị trí toàn thời gian với sự linh hoạt của công việc tự do hoặc bán thời gian. Thay vì chỉ đảm nhận một dự án tự do bất kì, người làm poly working thường có nhiều công việc với mức độ cam kết tương đương nhau.
Nguyệt Anh, sinh viên năm cuối tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Chuyên gia nhân sự Nguyễn Thái Hà, CEO của công ty John Hunt, nhận định xu hướng người trẻ làm nhiều việc phù hợp với bối cảnh xã hội phát triển và thay đổi nhanh chóng. Gen Z không muốn toàn bộ cuộc sống xoay quanh một môi trường hay văn hóa làm việc như các thế hệ trước. Họ chủ động tìm thêm việc làm để gia tăng trải nghiệm, phát triển bản thân.
Đây cũng là phương án việc làm giúp lao động đa dạng nguồn thu nhập và nâng cao tính tự chủ trong thị trường lao động đầy cạnh tranh.
Đại dịch Covid-19 vốn đã thúc đẩy làm việc từ xa nay góp phần thay đổi cách mọi người nhìn nhận về nghề nghiệp. Những người từng trải nghiệm sự linh hoạt nay không muốn quay lại mô hình làm việc truyền thống tại văn phòng – một lý do khác khiến poly working trở nên hấp dẫn hơn.
Chuyên gia nhân sự Bùi Đoàn Chung, nhà sáng lập và điều hành tổ chức Nghề Nhân sự Việt Nam (NNS) cho rằng, bên cạnh ưu điểm, người lao động cần hiểu rõ cả những phức tạp mà xu hướng này mang lại. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam rất cảnh giác với nhân viên poly working do lo ngại sự ôm đồm, phân tâm làm giảm chất lượng công việc. Nguy cơ rò rỉ thông tin, dữ liệu từ những nhân viên đa nhiệm cũng khá lớn.
Ông Chung lưu ý rằng người trẻ cần có định hướng rõ ràng cho từng công việc để tránh bị phân tán. Nên chọn công việc phụ giúp phát triển kỹ năng mới, tích lũy kinh nghiệm thực tế hoặc mở rộng mạng lưới quan hệ. Đồng thời, cần thận trọng tìm hiểu kỹ thông tin để tránh rủi ro về pháp lý và lừa đảo.
Một mặt trái khác của poly working là thách thức về quản lý thời gian, nguy cơ kiệt sức và các xung đột về lợi ích giữa các công việc.
Hoàng Phi từng trải qua sai lầm này. Khi mới bắt đầu làm nhiều việc, vì sợ bỏ lỡ cơ hội, cô nhận hầu hết các lời mời hợp tác, dẫn đến quá tải. Có những ngày, Phi làm việc liên tục từ sáng đến tối chỉ với hai cốc cà phê. Lịch họp dày đặc, chồng chéo khiến Phi nhiều lần muộn giờ, bỏ lỡ thông tin quan trọng và đổ vỡ công việc.
Cô gái thừa nhận bốn công việc hiện tại là kinh nghiệm của nhiều lần vấp ngã. Những việc này phù hợp với thế mạnh và cho phép Phi chủ động phân bổ sức lực và thời gian theo mức độ phức tạp của từng đầu việc. Đến nay, cô đã hoàn thành khoảng 60% mục tiêu tự do tài chính trước 35 tuổi.
“Tôi không hối hận những năm tháng tuổi hai mươi vất vả để thảnh thơi sau tuổi 35”, Hoàng Phi nói.
Bùi Hương
