Ngân hàng, bất động sản dẫn đầu về thực thi ESG

Phát biểu tại một sự kiện mới đây, ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) cho biết Bộ này đang được giao nhiệm vụ thúc đẩy thực hành ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng và phát triển đô thị. 

Những nội dung được cơ quan này chịu trách nhiệm bao gồm việc xây dựng các quy chuẩn, tiêu chuẩn và chính sách liên quan đến phát triển bền vững, sử dụng năng lượng hiệu quả và quản lý tài nguyên trong ngành xây dựng.

Nhiều doanh nghiệp bất động sản, xây dựng ngày càng quan tâm tới thực hành ESG. Ông Thịnh nhấn mạnh ESG là xu thế không thể đảo ngược cùng với xu thế phát triển nền kinh tế xanh. Ví dụ, chứng chỉ xanh dần trở thành điều kiện tiên quyết để các nhà đầu tư nước ngoài thuê hay mua bất động sản.

Báo cáo triển vọng kinh doanh 2023 của UOB khảo sát hơn 4.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa trong khu vực ASEAN và Trung Quốc cho thấy, 94% doanh nghiệp Việt Nam tham gia khảo sát nhận ra được mức độ quan trọng của phát triển bền vững. Việt Nam cùng với Thái Lan được đánh giá là 2 quốc gia dẫn đầu về áp dụng tính bền vững, với 51% đã bắt đầu thực hành các hoạt động bền vững.

Dẫn chứng số liệu khảo sát của Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) năm 2024, ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Chiến lược (Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương), cho biết các tổ chức thuộc lĩnh vực tài chính ngân hàng và bất động sản đang dẫn đầu trong việc xây dựng chiến lược và triển khai kế hoạch thực hiện ESG.

Cụ thể, 19% doanh nghiệp trong nhóm này đã có kế hoạch và đang thực hành các nguyên tắc ESG, vượt trội so với nhóm xếp sau là giao thông vận tải với mức 7%.

Khách hàng sẵn sàng chi thêm tiền

Theo CBRE Việt Nam, 65% người mua nhà tại TPHCM sẵn sàng trả thêm 5-10% cho các dự án đạt chuẩn ESG. Đơn vị nghiên cứu này cũng cho biết thực thi ESG giúp tăng giá trị tài sản cho các dự án bất động sản từ 10-15%, giúp doanh nghiệp thu hút vốn quốc tế và cải thiện uy tín thương hiệu.

Tuổi thọ của một dự án bất động sản có thể kéo dài hàng chục năm, nếu không tích hợp ESG ngay từ khâu thiết kế, thi công đến vận hành, sẽ rất khó để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh trong tương lai.

Tại Việt Nam, dù đã có nhận thức rõ hơn về ESG nhưng việc triển khai vẫn còn manh mún, tự phát và thiếu nền tảng chính sách. Các doanh nghiệp muốn phát triển dự án bất động sản xanh vẫn gặp khó trong tiếp cận vốn vay ưu đãi hay các ưu đãi về thuế, đất đai.

Một trong những nguyên nhân là chưa có bộ tiêu chí ESG quốc gia dành riêng cho bất động sản, khiến việc các tổ chức tài chính không có căn cứ xác định đâu là dự án thực sự đạt chuẩn để cấp vốn ưu đãi. Chính phủ cũng chưa có chính sách ưu tiên cụ thể đối với các dự án ứng dụng ESG như rút ngắn thủ tục hành chính, miễn giảm thuế hay ưu đãi tín dụng.

Theo số liệu của IFC, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 753 tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng và đô thị thích ứng biến đổi khí hậu, phần lớn trong số đó có thể đến từ khu vực tư nhân nếu có cơ chế ESG rõ ràng.

“Chúng tôi chưa thấy chương trình tín dụng xanh nào cho công trình xanh. Trong khi công trình xanh là lĩnh vực rất tiềm năng bởi có hệ thống chứng nhận, đo đạc được, có tài sản đảm bảo, đáp ứng rõ ràng nhất yêu cầu trái phiếu xanh”, ông Nguyễn Tùng Anh – Giám đốc Bộ phận dịch vụ tài chính bền vững của FiinGroup – chia sẻ.

Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) lấy dẫn chứng về việc phát triển ESG trong lĩnh vực bất động sản của Australia dựa trên 3 trụ cột. Thứ nhất là Chính phủ ban hành bộ tiêu chí ESG và công trình xanh làm cơ sở cho phê duyệt dự án và cho vay. Thứ hai là hệ thống ngân hàng triển khai các khoản vay gắn với hiệu suất ESG. Thứ ba là nhà đầu tư và định chế tài chính quốc tế sử dụng ESG như tiêu chí đầu tư.

Từ đó, VGBC khuyến nghị Việt Nam cần ban hành bộ tiêu chí ESG quốc gia, phát triển sản phẩm tài chính gắn ESG và nâng cao năng lực dữ liệu và minh bạch.